۱۳۸۸ آذر ۳, سه‌شنبه

اداره موزه کایسری

اداره کل موزه ها و میراث فرهنگی ترکیه

موزه کایسری

در سال 1930 در مدرسه هونات خاتون تشکیل یافت. در سال 1969 به بنای جدیدش واقع در محله گول تپه، خیابان کیشلا انتقال یافت. اثرهای این موزه با توجه به دوره های تاریخی به صورت منظم در دو سالن بزرگ و حیاط آن به نمایش درآمده است. در سالن اولی آثار سرامیکی متنوع و بتهای مرمری متعلق به دوره مفرغ قدیم و اثرهای مربوط به عصر کلونی تجارت آسور به صورت منظم به نمایش گذاشته شده است. در میان اینها لوحهایی با خط میخی،کوزه های سفالی، خمره ها، گلدانها، جامیوه ها، ریتونها، اشیای فلزی و مهرهای استوانه ای به چشم میخورد. در قسمت جنوبی این سالن استل های منقوش با خط تصویری و مسجمه های سنگی متعلق به دوره هیت‌هیت قدیم وجود دارد.در سالن شماره2 آثار سرامیکی متنوع مربوط به عصرفریگ، اثرهای دوره یونان باستان، رم باستان و بیزانس جمع آوری شده از منطقه کایسری و آثار کشف شده از گورهای تپه های باستانی بش تپه و گاریپلر به تماشا گذاشته شده است. در حیاط موطه مجسمه های مرمری استلهای گور، لحدها و خمره های بزرگ متعلق به دوره های هلنی، رم باستان و بیزانس در معرض دید قرار داده شده است.

موزه باستان شناسی

کایسری این موزه در استان کایسری، بخش مرکزی ملک قاضی محله گول تپه، خیابان کیشلا قرار دارد. پروژه احداث بنای آن در سال 1965 شروع شد و در سال 1969 به پایان رسید. زیربنای این موزه حدود 580 متر مربع و مساحت حیاط آن 8704 مترمربع می باشد. این بنای دوطبقه از دو سالن بزرگ و باغهای کار، راهرو و انبار تشکیل شده است. اثرهای این موزه با توجه به دوره‌های تاریخی به صورت خیلی منظم به نمایش درآمده است. بر همین اساس در ورودی سالن شماره یک آثار سرامیکی ومرمری متعلق به عصر مفرغ قدیم دیده می شود. بعد از اینها اثرهای متعلق به دوره کلونی تجارت آسور کشف شده از گل تپه چیده شده است. در میان اینها کتیبه هایی باخط میخی، کوزه های مختلف، خمره ها، گلدانها، جامیوه ای ها، مهرها ریتونها، اشیای فلزی و قالبها بیشتر از همه جلب توجه میکند. در قسمت جنوبی همین سالن مجسمه های سنگی واستلهی منقوش با خط تصویری متعلق به دوره هیت‌هیت قدیم دیده می شود. در راهروی ورودی سالن شماره 2 آثار سرامیکی رنگی و بی رنگ متعلق به عصر فریگ در معرض دید قرار داده شده است.

آدرس: محله گول تپه، خیابان کیشلا، پلاک 2 تلفن: 2222149(0353) فاکس: 2324815(0353)

موزه قوم شناسی کایسری

این موزه در بخش بیرونی عمارت گوپگوپ اوغلی قرار دارد. از شرق به دیوار بیرونی قلعه چسبیده است. این بنا دوطبقه بوده و از بخشهای مختلفی تشکیل شده است. طبقه پایین که روزگارانی محل پرورش حیوانات بوده امروزه به سالن نمایش تبدیل شده است.در این موزه انواع اثرهای اسلامی مربوط به منطقه کایسری نظیر ظروف فلزی، چوبی،چینی، اسلحه ها، آثار خطی، قالیها، لباسهای مردانه و زنانه و زیورآلات به نمایش گذاشته شده است. همچنین در این موزهسکه های دوره اسلامی-ترکی، با توجه به دوره های تاریخی به صورت منظم چیده شده است.در اتاق بزرگ واقع در شرق راهروی اصلی اثرهای فلزی، چوبی، شیشه ای و چینی متعلق به امپراتوری عثمانیها و سلجوقیان، در راهروی ورودی اتاق دوم سلاحهای گرم و سرد و لباسهای مردانه و در اتاق کوچک هم زیورآلات و لباسهای زنانه به نمایش گذاشته شده است. در دو اتاق بزرگ واقع در جنوب راهروی اصلی سکه های متعلق به حکومت اسلامی- ترکی و آثار خطی و در اتاق بزرگ غربی هم ظروف مسی، قالی و گلیم وجود دارد. در کوشک نیمه باز واقع در شمال موزه چادر ترکمن و در حیاط آن سنگ قبرهای متعلق به دوره اسلامی به نمایش گذاشته شده است.

آدرس: کایسری، محله گاورم اوغلو، مدرسه هونات خاتون تلفن: 2222148(0352)

عمارت گوپ گوپ اوغلی

این عمارت در استان کایسری شهرستان ملک قاضی محله جمهوریت خیابان تنوری واقع شده است. بین سالهای 1419-1417 ساخته شده است و دارای دو قسمت حرمسرا و پذیرش می باشد. قسمت پذیرش بعدا به عمارت اضافه شده و در حال حاضر به عنوان موزه قومشناسی مورد استفاده می باشد. قسمت حرمسرا از اتاق حرمسرا، اتاق مبل، اتاق عروس، آشپزخانه، آبدارانه، اتاق مهمانی، هال و اتاق عروس-داماد تشکیل شده است. روشنایی اتاق مبل تنها از طریق در و پنجره تامین می شود. چون پنجره دیگری رو به بیرونندارد یکمحیط نیمه تاریک دراماتیک و مرموز به وجود می آورد. طول اتاق 10متر، عرض آن 5 متر و ارفاعش 7 متر می باشد. در قسمت ورودی سالن «سکی آلتی» وجود دارد. در وسط آن سنگی به نام سنگ عصر قرار دارد. از قسمت «سکی آلتی» به وسیله دو پله وارد قسمت چوبی می شود. ارتفاع سه طرف ایین قسمت حدود سه طبقه بوده و به وسیله مبلی به پهنای 70 سانتیمتر محاط شده است. در دیوارهای کناره سالن کمدهای دیواری قرار دارد. این کمدها بهنام «یوکلوک» میباشد و برای گذاشتن رختخوابها مورد استفاده بوده است.

مانکنهای صاحبخانه و میهمانها در سالن موجود است. اتاق عروس در قسمت شرقی سالن جاگرفته است. قسمت محرم سالن برای جلوگیری از ورود افراد متفرقه می باشد. از تختها وکمدهای دیواری به صورت هدفمندی استفاده میشود. از قسمت غربی سالن از طریق یک در وارد آشپزخانه جلویی و از آنجا وارد آشپزخانه اصلی و بزرگ می شود. اجاقی که برای پختن غذا ساخته شده بارزترین قسمت آشپزخانه اصلی به شمار میرود. به وسیله مانکن ها کارهای روزانه آشپزخانه و کدبانوها به نمایش درآمده است. در قسمت شمالی آشپزخانه اصلی قسمتی با عنوان اتاق مهمان بعدااضافه شده است. اتاق کوچکی روبروی اتاق مهمان برای مستخدمهای عمارت در نظر گرفته شده است. از اتاق مستخدمها به وسیله پله چوبی وارد طبقه دوم می شود. در طبقه دوم اتاق عروس-داماد و هال جای گرفته است. قصر بهاری در قسمت غربی عمارت واقع است. توسط ستونهای چوبی افراشته شده و بعدا به ساختمان عمارت اضافه شده است. جلوی آن حوض زیبایی ساخته شده است.

تاریخ خانه

مطابق با تاریخ کایسری دولت ذوالقدریان با کمک پادشاه مصر محی الدین در سال 1419 تاسیس شده است. در آن موقع در مصر مملوکیان حکومت میکردند. به مساجدی که در زمان مملوکیان ساخته شده اگر نگاه کنیم ستونهای موجود در کنار پنجره ها مانند ستونهایی است که در زمان آنها ساخته شده است. جدای از اینها طاقهای روی در که از سنگهای سیاه و سفید ساخته شده و شکافهای کوچکی روی سنگهای کنار در همانند سبک ساختمانهای عربی حکاکی شده است. در سال 1468 م. سلطان محمد فاتح اینجا رابه صورت یکی از ایالتهای دولت عثمانی درآورده بود. از طریق کتیبه مرمری روی درب بازار قدیمی پنبه فروشان واقع در شمال بازار کایسری نصب شده میتوان فهمید که موسس آن مصطفی ابن عبداله بیگ امیر کایسری بوده و در سال 1497 میلادی ساخته شده است. براساس مدارک موجود در شناسنامه دادگاه و اطلاعات مکتوب موجود در وقفیه این شخص اهل بورسا بوده است. همچنین می فهمیم که استادهای اهل بورسا اینجا میکرده اند. تاریخ ساخت خانه بین 1497-1419 می باشد.

مدرسه دوگانه کایسری

(موزه تاریخ پزشکی گوهر نصیبه)

بناهایی کهبا نام مدرسه های دوگانه کایسری شناخته می شوند چسبیده به هم بوده و از دو ساختمان و یک محوطه باز تشکیل شده است. غیر از اینکه یکی از آنها از دیگری کمی پهن تر است. این دو مدرسه نمای شبیه به هم دارند. اما علیرغم شباهتی که از نظر شکل به هم دارند در عملکرد آنهاشباهتی دیده نمی شود. چون مدرسه غربی یک درمانگاه و مدرسه غربی پزشکی است. به عبارت دیگر یکی موسسه سلامت و دیگری موسسه آموزشی است. چه درمانگاه باشد چه مدرسه. از ایوانهای چهارگانه که در اطراف محوطه باز مرتب شده اند به صورت مناسبی ساخته شده است. درمانگاه ساختمانی مستطیلی شکل باابعاد بیرونی 41 در 5/32 متر می باشد. یک طرف محوطه چهارگوشه ای 5/12 متر بوده و سه طرف آن با رواقهای قوسی شکل محاط شده است.

رواق چهارم واقع در جلوی ایوان اصلی به صورت باز ساخته شده است. ایوانها در قسمت پشت سر قوسهای وسطی دارای فضای روباز هستند. ایوان شمالی و اصلی مکان بزرگ و وسیعی با پهنای 9 متر و عمق 5/10 متر می باشد. در دو طرف ایوان اصلی اتاقها جای داده شده، اتاق قسمت غربی کوچک بوده اتاق شرقی از دو اتاق مستطیل شکل که یکی از آنها ورودی دیگری می باشد تشکیل شده است. محور طولی بنای پورتال روی آن نبوده روی محور رواق غربی محوطه می باشد. مدرسه که از طریق معبر تنگ طاق گهواره ای شکل از داخل به قسمت درمانگاه وصل شده در فاصله یک متری پشت سر درمانگاه جای گرفته است. عمق مدرسه نیز همانند درمانگاه می باشد. فقط پهنای آن کم بوده به اندازه 5/27 متر می باشد. بدین جهت محوطه آن نیز به ابعاد 14 در 8 متر و به شکل مستطیل می باشد. مانند آنچه که در درمانگاه مشاهده می شود رواقی دور تا دور این محوطه را در برمی گیرد. این رواق که در کنار محوطه مستطیل شکل طویل وجود دارد دارای سه قوس بوده و ایوانهای کناری در پشت فضای روباز قرار میگیرد.

قسمت باریک محوطه در شمال جلوی ایوان اصلی یک طاقه بوده در طرف جنوب دو طاقه می باشد. این وضعیت از محور ساختمان جنوبی حرکت داده شده و باعث شده است تا در پشت طاق غربی قرار بگیرد. ایوان اصلی مدرسه از ایوان اصلی درمانگاه باریکتر و دارای عمق کمتری می باشد(m 5/7×70/9) همچنین در دو طرف این ایوان دو اتاق یکی کوچک و دیگری بزرگ موجود می باشد. آرامگاه بین ایوان شرقی و اتاق موجود در گوشه شمال شرقی بنا می باشد. درهای آن به طرف حیاط وسطی است. باداشتن مسجد هشت ضلعی و گنبد منشوری شکل هشت ضلعی از جمله آرامگاه های نمونه دوره سلجوقی می باشد. داخل مسجد به شکل استوانه ای است. به صورت متقابل به طرف دیوارهای آن هشت نیش یکی از آنها مستطیل شکل و دیگری به صورت نیم دایره باز میشود. یکی از اینها واقع در قسمت جنوب شرقی به صورت محراب نیمدایره ای است. بااحتساب نمای بیرونی گنبد کلاهی هشت ضلعی در داخل نیز به صورت هشت گوشه ای ارتفاع یافته که با این وضعیت در معماری آرامگاههای سلجوقیان آناتولی که داخل گنبدهای آنهابه صورت قوسی می باشد خیلی کم برخورد میکنیم.

پورتال مدرسه همانند آنچه که در درمانگاه است روی محور رواق غربی یعنی در سمت چپ است. از مجموعه دو بنا فقط کتیبه روی پورتال درمانگاه تاامروز دوام آورده است. از این کتیه فهمیده میشود که درمانگاه در سال 602 ه.ق (1205 م.) به وصیت دختر کیلیچ ارسلان دوم و خواهر قیاس الدین کیخسرو – گوهر نصیبه خاتون- ساخته شده است. مدرسه پزشکی چسبیده به درمانگاه به اسم مدرسه قیاسیه شناخته می شود و ساخت آن توسط قیاس الدین کیسخرو (1210-1204 و 1196-1192) مورد قبول است. امااطلاعات قطعی مبنی بر ساخت مدرسه پزشکی از طرف قیاس الدین کیخسرو موجود نیست. این یک واقعیت است که این دو بنای کنار هم اما دارای دو عملکرد متفاوت از طرف اشخاصی دیگر در دوره سلجوقی ساخته شده استو برای مثال میتوان مسجد عظیم و دارالشفای دیوریغی را نام برد. از طرف دیگر وضعیت برعکس را نیز میتوان متصور شد. مانند مدرسه و مسجد حاج قلیچ و یا بنای خاتون خواند ماهپری در کایسری. در این وضعیت ساخت دو بنای «مدرسه های دوگانه» از طرف همان شخص غیرممکن نیست.

این که موسس اینهادر آرامگاههای واقع در مدرسه و درمانگاه دفن شده اند یک واقعیت است. مثلا پسر کیخسرو اول- عزالدین کیکاوس اول (1219-1210) در آرامگاهی که به دستور او در دارالشفای شهر سیواس ساخته شده مدفون میباشد. در مدرسه ای که با نام مدرسه «قیاسیه» شناخته می شود آرامگاهی وجود دارد. فقط این را میدانیم که این آرامگاه برای قیاس الدین کیخسرو نمی باشد. چون این پادشاه در «گنبدخانه» موجود در مسجد علاالدین شهر قونیه مدفون است. بدینجهت باید تصور کرد که این آرامگاه مال خاتون گوهر نصیبه می باشد. اما در اینصورت هم نه به این دلیل که آرامگاه در قسمت درمانگاه بنا که با کتیبه نوشته شده از طرف خاتون گوهر نصیبه اثبات می شود بلکه مساله وقوع آن در قسمت مدرسه بنا روبرو میشویم.

جواب این مساله به دو شکل میتواند باشد: یادرمانگاه در اصل محل واقع شدن آرامگاه بوده و کتیبه بعدهااز پورتال بنا کنده شده و روی پورتال بنایی که امروزه به نام درمانگاه می شناسیم قرار داده شده است و یاهر دو بنا توسط یک شخص ساخته شده و آرامگاه موسس در قسمت مناسبی از این مجموعه قرار داده شده است. ما از این دو احتمال بر عقیده دوم هستیم و تصورمیکنیم که کل «مدرسه های دوگانه» توسط خاتون گوهر نصیبه ساخته شده و این پادشاه در این آرامگاه مدفون است. «مدرسه های دوگانه» هم اکنون داخل پارک معمار سینان بوده و به عنوان «موزه تاریخ پزشکی» وابسته به دانشگاه «ارجیس» از آن استفاده میشود.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر